Cleanroom omkleed- en entreeprocedure

In tegenstelling tot persoonlijke beschermingsmiddelen, zorgt de kleding die in cleanrooms wordt gedragen ervoor dat de omgeving wordt beschermd tegen de drager.

Om het risico van besmetting van een cleanroom zo laag mogelijk te houden, zijn er richtlijnen nodig voor het voorbereiden op het betreden en verlaten van een cleanroom. Gebruikers moeten altijd de juiste entree- en uitgangsroutes in en uit de cleanrooms gebruiken, om de juiste manier van werken te kunnen handhaven.

Als u zich omkleedt, komen er deeltjes van uw persoon vrij en die zullen van nature naar beneden vallen. Om te voorkomen, dat deze deeltjes op schone kledingstukken terechtkomen, geldt als regel, dat u de kleding vanaf het hoofd naar beneden aantrekt.

In dit artikel kijken we naar een voorbeeld van een omkleed- en toegangsprocedure, die kan worden gebruikt als uitgangspunt voor organisaties. Vergeet niet om altijd rekening te houden met uw eigen risicobeoordelingen en unieke vereisten.

Omkleedprocedure

Voor het voorbereiden

Zorg ervoor dat u zich, voordat u zich gaat klaarmaken voor toegang, persoonlijk al helemaal goed heeft voorbereid zodat u niet weer ongepland de cleanroom hoeft te verlaten. Hieronder kan vallen:

1. Kauwgom enz. weggooien
2. Uw neus snuiten
3. Naar het toilet gaan
4. Water drinken om eventuele deeltjes die zich in de keel bevinden te verwijderen

Het voorbereiden 

Voordat u het omkleedgebied betreedt, treft u de volgende voorbereidingen, om ervoor te zorgen dat u zo min mogelijk deeltjes meebrengt in het geclassificeerde gebied:

1. Veeg uw voeten af voordat u naar binnen gaat
2. Doe overschoenen aan (indien nodig)
3. Verwijder onnodige straatkleren
4. Verwijder alle persoonlijke spullen en bewaar ze in de daarvoor bestemde opslag
5. Verwijder alle eventuele make-up en breng een geschikte huidlotion aan
6. Zet een muts/haarnetje op. Zorg ervoor dat al het haar is weggestopt
7. Bedek, indien nodig, gezichtshaar met een baardkapje
8. Was uw handen (eventueel met een huiddesinfectans), droog ze (met een niet-pluizende handdoek of handdroger) en gebruik geschikte handlotion
9. Loop over de kleefmat – zorg er daarbij voor dat beide voeten contact maken – en betreed de kleedkamer

Omkleedgebied

Als u binnen het omkleedgebied bent, beweeg dan langzaam en gericht zodat u zo weinig mogelijk stofdeeltjes veroorzaakt. U kunt nu beginnen met omkleden:

1. Kies de juiste cleanroom-kleding – overall, hoofdbedekking, overschoenen, handschoenen, masker, veiligheidsbril
2. Controleer alle kledingstukken op gaten of scheuren – gooi kledingstukken die niet geschikt zijn weg en vervang ze voordat u verdergaat
3. Zet een gezichtsmasker en/of kapje op en raak alleen de binnenkant van het kapje aan. Zorg ervoor dat al het haar in het kapje is gestopt voordat u het vastmaakt
4. Trek uw gekozen kledingstuk aan, bijv. Tyvek overall met capuchon
5. Open ritssluiting
6. Houd de mouwuiteinden tegen de schouders en haal het materiaal zodanig bij elkaar, dat de overall zo kort mogelijk wordt
7. Als er een bankje beschikbaar is, ga daar dan zitten voordat u zich omkleedt
8. Plaats elke voet in de bij elkaar gehaalde overall en trek de overall over de benen
9. Maak de broekspijpen vast rond de enkels (moeten goed aansluiten)
10. Sta voorzichtig op, terwijl u nog steeds de bovenste helft van de overall vasthoudt
11. Plaats elke arm in de mouwen en trek ze omhoog – de buitenkant van de overall mag de achterkant van straatkleding niet raken
12. Doe de hoofdbedekking (indien te dragen) over het hoofd en rits de overall dicht
13. Maak alle aanpassingen aan nek en mouwen vast, en zorg opnieuw voor een goede pasvorm

De Cleanroom binnengaan

Het is een goede gewoonte dat er zich een overstapbank bevindt, die het omkleedgebied scheidt van het entreegebied. De laatste omkleedstappen kunnen worden uitgevoerd binnen het entreegebied van de cleanroom:

1. Zodra de overall aan is kan schoeisel worden aangetrokken
2. Ga op de bank zitten, til een been op en trek een schoen aan
3. Zwaai het been met de schoen naar de ‘schone’ kant
4. Herhaal met het andere been
5. Trek schoenen/laarzen goed aan, zodat ze stevig en veilig zitten
6. Zet een veiligheidsbril op (indien nodig)
7. Controleer de kleding in een spiegel van volledige lengte, om er zeker van te zijn dat er geen openingen tussen de kledingstukken voorkomen en dat er geen haar zichtbaar is
8. Trek voorzichtig de omkleedhandschoenen uit (als het dubbele handschoenensysteem niet wordt gebruikt) en was uw handen en/of breng alcoholbevattende handgel aan
9. Nu kunnen de werkhandschoenen worden aangetrokken. Bij het aantrekken mag alleen de binnenkant van de manchet worden aangeraakt. Trek na het aantrekken van beide handschoenen de manchetten naar beneden
10. Ga de cleanroom binnen (over een kleefmat, indien aanwezig)

Procedure omkleden bij verlaten cleanroom

1. Het omkleden bij het verlaten van de cleanroom wordt gedaan in omgekeerde volgorde – van de voeten af naar boven.
2. Als u vertrekt uit de cleanroom, verlaat hem dan via het entreegebied en ga door de omkleedruimte om naar buiten te gaan:
3. Verwijder de schoenen één voor één, met behulp van de overstapbank, en zet het been waarvan de schoen is verwijderd over naar de ‘vuile’ kant
4. Rits de overall open
5. Gebruik uw handen aan de binnenzijde van de overall en verwijder hem, door hem over uw schouders tot aan de taille te trekken
6. Trek, terwijl u nog steeds zit, uw been uit één pijp van de overall
7. Houd het lege arm- en beenstuk omhoog en vermijd contact met de vloer
8. Trek uw been uit de andere pijp
9. Verwijder muts en/of gezichtsmasker
10. Leg herbruikbare kledingstukken in daarvoor bestemde containers

Aseptische farmaceutische cleanroom

• Gooi alle kledingstukken weg en gebruik een nieuwe set als u weer naar binnen gaat

Alle andere cleanrooms

• Maskers en handschoenen moeten worden weggegooid, maar overalls kunnen bijvoorbeeld worden hergebruikt volgens uw eigen risicobeoordeling. Verwijder herbruikbare kledingstukken om ervoor te zorgen dat de buitenkant zo min mogelijk verontreinigd wordt.
• Bewaar in kledingzakken (aparte zakken voor verschillende items), postvakken of kasten.

Verwijder versleten items

• Wegwerpartikelen mogen niet worden bewaard of geplaatst bij herbruikbare artikelen
  Wegwerpartikelen moeten worden weggegooid in overeenstemming met het bedrijfsbeleid